Om kinderen nóg beter te beschermen tegen ernstige infectieziekten gaat het Rijksvaccinatieprogramma vanaf 2025 veranderen.
In het Rijksvaccinatieprogramma wordt tegen verschillende infectieziekten gevaccineerd. HPV (humaan papillomavirus) is er daar een van. Wie wel wordt gevaccineerd tegen HPV maar de infectieziekte toch krijgt, heeft over het algemeen minder (ernstige) symptomen.
Welke symptomen dat zijn, lees je op deze pagina. Ook vind je hier informatie over besmetting en hoe vaak de infectieziekte voorkomt.
Meestal weet je niet dat je besmet bent. Zowel bij jongens als meisjes geeft een HPV-infectie namelijk vaak weinig tot geen symptomen. Als die er wel zijn kunnen de klachten uiteenlopen van een branderig gevoel tot afscheiding, bloedingen, pijn en afwijkingen aan bijvoorbeeld penis of anus. Maar door HPV-besmetting kunnen ook genitale wratten en kanker ontstaan, afhankelijk van het type HPV. De 2 HPV-typen die samen de meeste HPV-kankers veroorzaken, zijn HPV16 en HPV18. De vaccinatie HPV beschermt tegen deze 2 typen. Tussen de besmetting met HPV en het ontstaan van HPV-kanker zit vaak 15 jaar of meer. Er kan op verschillende plaatsen kanker ontstaan: aan de mond- en keelholte, slokdarm, anus, penis, vagina, schaamlippen en baarmoederhals. De meest voorkomende vorm van HPV-kanker is baarmoederhalskanker.
Besmetting kan plaatsvinden door te vrijen met iemand die HPV heeft. Condooms verminderen de kans op besmetting met HPV, maar het virus verspreidt zich ook via handen, huid en mond. HPV verdwijnt meestal vanzelf na ongeveer 1,5 jaar uit het lichaam, in die periode is diegene besmettelijk. Echter, bij sommigen blijft HPV in het lichaam en blijven ze besmettelijk.
8 op de 10 mensen raken 1 of meerdere keren in hun leven besmet met HPV. Meestal ruimt je lichaam het virus zelf op, maar bij 10 tot 20% van de mensen gebeurt dat niet. Dan kan het virus ervoor zorgen dat gezonde cellen worden aangetast. Deze afwijkende cellen verdwijnen ook vaak vanzelf, maar soms ontwikkelen ze zich tot kankercellen. Jaarlijks krijgen bijna 1.100 vrouwen en 400 mannen het bericht dat ze HPV-kanker hebben. In een vroeg stadium zijn deze kankers meestal goed te behandelen, maar de klachten worden vaak niet meteen in verband gebracht met HPV-kanker. Het kan dan lang duren voordat de juiste diagnose wordt gesteld en de behandeling kan starten.
Om baarmoederhalskanker in een vroeg stadium op te sporen krijgen alle vrouwen tussen de 30 en 60 jaar iedere 5 jaar een uitnodiging voor een uitstrijkje. Met dit uitstrijkje kan vastgesteld worden of het HPV-virus nog in de cellen van de baarmoederhals zit en dus mogelijk kanker kan veroorzaken.
De HPV-vaccinatie beschermt tegen het humaan papillomavirus dat kanker aan mond- en keelholte, penis, anus, vagina, schaamlippen en baarmoederhalskanker kan veroorzaken. Maar je kunt er ook genitale wratten van krijgen.
Mensen denken vaak dat HPV wordt overgedragen door seks, maar dat hoeft niet per se. Je kunt het virus ook krijgen als je vrijt of voorspel hebt met iemand die besmet is. HPV wordt dan overgedragen via de handen, huid en mond. HPV komt veel voor. De persoon met wie je samen bent kan het virus bij zich dragen zonder dit zelf te weten. En dan kun jij ook besmet raken.
Meestal heb je geen klachten als je besmet bent en kan je lichaam de HPV-infectie zelf opruimen. Gebeurt dat niet, dan kan het HPV-virus gezonde cellen in je lichaam besmetten. Dit gebeurt bij 10 tot 20% van de mensen.
Soms ruimt je lichaam het HPV-virus niet op en blijft het langer in je lichaam aanwezig. Het virus kan zorgen voor veranderingen in gezonde cellen. Deze afwijkende cellen verdwijnen ook vaak vanzelf, maar soms ontwikkelen ze zich tot kankercellen. Tussen het moment van besmetting en het ontstaan van HPV-kanker zit meestal zo’n 15 jaar.
Op zich is de kans op HPV-kanker niet heel groot, maar het gaat wel om een ernstige infectieziekte. Elk jaar krijgen ongeveer 1.100 vrouwen in Nederland HPV-kanker en 400 mannen. De klachten kunnen uiteenlopen van een branderig gevoel tot afscheiding, bloedingen, pijn en afwijkingen aan bijvoorbeeld penis, baarmoedermond of anus. Vaak worden klachten niet meteen in verband gebracht met HPV-kanker. Het kan dan lang duren voordat de juiste diagnose wordt gesteld en de behandeling kan starten. Niet tijdig behandelen kan tot veel klachten leiden en ernstige gevolgen hebben. Denk aan het weg moeten laten halen van de baarmoeder of penis, of overlijden.
HPV-kanker wordt veroorzaakt door het HPV-virus. Door de HPV-vaccinatie herkent je lichaam het HPV-virus als je hiermee in aanraking komt. Je lichaam ruimt het virus dan op. Je voorkomt een HPV-infectie en hierdoor kun je geen HPV-kanker krijgen. Het vaccin beschermt niet tegen alle varianten van het HPV-virus die kanker veroorzaken, maar wel tegen de 2 belangrijkste die zo’n 80 tot 95% van de langdurige HPV-infectie veroorzaken. Door de vaccinatie ben je ook iets beter beschermd tegen de andere HPV-subtypes (kruisbescherming). Al met al ben je met de vaccinatie dus beter beschermd, maar heb je geen garantie dat je geen HPV-gerelateerde kanker krijgt.
Nee. Baarmoederhalskanker wordt alleen veroorzaakt door een HPV-infectie. Door roken kan het virus eerder baarmoederhalskanker veroorzaken.
